Con cò mày đậu cành tre
Thằng Tây bắn súng cò què một chân
Đến mai ra chợ Đồng Xuân
Chú khách mới hỏi sao chân cò què
Cò rằng cò đậu cành tre
Thằng Tây bắn phải cò què một chân.
Chống Ngoại Xâm, Ái Quốc, Lịch Sử, Chính Trị, Quê Hương, Đất Nước
Giáp Thân đã mãn
Ất Dậu tấn lai
Chánh ngoạt sơ khai
Bình yên phước thọ
Nhựt nguyệt soi tỏ
Nam chiếu phúc bồn
Tục danh Hóc Môn
Xứ Bình Long huyện
Hà do khởi chuyện?
Hà sự hàm mai?
Tích ác bởi ai?
Giết quan rửa hận
Nhứt nhơn bất tận
Bá tánh thọ ương
Chẳng nhớ câu “bất cảm hủy thương”
Lại quên chữ “thời thìn vị đáo”
Người sang trọng vô nhơn vô đạo
Muốn đặng mình ích kỷ hại nhơn
Dân Hóc Môn ăn oán uống hờn
Bình Long huyện tha nha thiết xỉ
Tân trào dầu chẳng nghĩ
Có giết sự cũng đành
Giết một người đặng cứu dân lành
Sách có chữ “hại nhơn nhơn hại”
Gẫm đốc phủ giết đà thậm phải
Khai lục tuần địch thể với vua
Theo tân trào phá miễu đốt chùa
Thuở cựu chúa làm Cai Chánh Tổng
Ở một ngày một lộng
Lầu ba từng lại có vọng cung
Nhựt nhựt thường chuông đổ trống rung
Xe song mã sướng đà quá sướng
Dân bần tiện đem lòng chẳng tưởng
Ép lấy dầu nạp thiểu thâu đa
Tục danh chàng là Đốc Phủ Ca
Cập thân tử Phủ Luông mĩ hiệu
Bởi bội quốc hồn phi yểu yểu
Vì phi quân phách quá xa ngàn
Phi ân đã đáng tội chàng
Giết một gã mà răn muôn chúng
Vật phi nghĩa người ngay bất dụng
Nhơn phi ân kẻ chánh mạc giao
Người ở đời như giọt nước sóng xao
Gẫm sự thế như ngọn đèn trước gió
Xưa đạo Phật, lòng đà đành bỏ
Mộ Di Du tấc dạ yêu cầu
Bị tử hình đức Chúa đi đâu?
Cầm thánh giá sao không cứu khổ?
Chẳng qua thiên số
Rước mẫu tử ư thiên đàng
Theo Di Du mình thác chẳng oan
Phải đạo Phật đao tầm vạn đoạn
Nhựt trình đặt đọc chơi cho hãn
Sự bất khả lậu ngôn
Tuy là mình ăn ở tại đồn
Còn sợ nỗi di thần lăng nịnh
Tham biện quan bất định
Tống trát ra cho xã với làng
Gậy tầm vông mõ đánh vai mang
Qua giờ Dậu tự nơi yếu lộ
Chức cựu tân bất khả thệ tề
Năm canh chầy giấc ngủ đã mê
Trở lộn về nỗi sưu với thuế
Qua năm Dậu gẫm âu quá tệ
Dân bần hàn như khúc gỗ tròn
Tưởng có người quá hải vượt non
Ra giúp nước cứu dân thuỷ hoả
Người sang trọng vô ơn, án tả:
Đã quên câu thuỷ thổ quốc vương
Mười tám thôn ai dám trở đương
Hàn nhơn đáo thâu sanh thát tử
Người hữu học, quên câu “thiện ác đáo đầu”
Nhơn tham tài thác tại bao lâu
Điểu tham thực tắc vong mấy khắc
Dân Hóc Môn đau tầm ruột thắt
Huyện Bình Long tợ muối xát lòng
Chữ phu cừu chuyện ấy tưởng xong
Câu tử đạo tu đường ái nhựt
Chớ ỷ cao qườn lớn chức
Ra chăn dân trở lại hại dân
Giết một gã phi ân
Mà cứu dân đồ thán
Phật còn mang tám nạn
Huống chi người sao khỏi tai ba
Huyện Bình Long bất luận trẻ già
Nạp bắt hết giải qua tòa bố
Trời sanh dân vắn cổ
Dẫu có kêu, kêu chẳng thấu trời
Việc tân trào khảo đã hết hơi
Câu tích ác có câu phùng ác
Cư vương thổ sống thời gởi nạc
Tá vương thần thác lại gởi xương
Nhựt trình đặt đặng cho biết chữ phi thường
Ít người biết suy kim nghiệm cổ
(Vè giết đốc phủ Ca)
Xa nhau một năm rưỡi hay là hai năm
Nhớ đau trong bụng ngằm ngằm
Ngồi đau giận bỏ đi nằm cũng đau
Cùng quày bước trái ra ngõ sau
Thấy đồng điền quạnh quẽ một màu trời không
Thấy cửa nhà trời biển núi sông
Chim bay én liệng người không thấy người
Hai hàng huyết lụy tràn ngươi
Nhớ ai lỡ khóc lỡ cười cho ai
Hình thù diện mạo mảnh mai
Đề không phải bạn nước mắt láng lai khóc ròng.
Ở sao cho được lòng người
Ở hẹp người cười ở rộng người chê
Chê là chê mất nề mất nắp
Cao chê ngỏng thấp chê lùn
Béo chê béo trục béo tròn
Gầy chê xương sống xương sườn bầy ra
Đã sinh ra giống ở đời
Trai thì trung hiếu đôi vai cho tròn
Gái thì trinh tĩnh lòng son
Sớm hôm gìn giữ kẻo còn chút sai
Trai lành gái tốt ra ngoài
Khuyên con trong bấy nhiêu lời cho chuyên
Đầu con, đầu vợ,
Đứa lớn, đứa bé, đứa bế, đứa nằm,
Đứa lên một, đứa lên ba, đứa lên năm, đứa lên bảy.
Tao biểu mày quảy, mày không quảy,
Mày để tao quảy về cái đất Phú Ơn, (Phú Yên).
Nặng nề gánh vác giang sơn,
Đầu con, đầu vợ, cái đất Phú Ơn ta lại về.
Nhìn trông đỉnh núi tứ bề .
Cành mai chớm nở, ta về xứ ta!
Đàn ông tính khí hoang tàng
Đàn bà con gái giữ giàng nết na
Phòng khi nó bỏ tay ra
Nín đi thì dại nói ra mang điều
Ở nhà cha mẹ mến yêu
Lấy chồng gánh lấy mọi điều xót xa
Em vào rừng chẳng biết lối ra
Thấy cây núc nác ngỡ là vàng tâm
Cớ sao mà vội và lầm (*)
Núc nác thì nổi, vàng tâm thì chìm
Nhớ ai nên phải đi tìm
Chân đi thất thểu như chim tha mồi
Tìm ai hết đứng lại ngồi
Hết núi lại đồi chẳng biết lối ra
Đi mô cho thiếp theo cùng,
Đói no thiếp chịu, lạnh lùng thiếp cam.
- Em lên non anh cũng lên theo,
Mà em xuống thuyền, anh cũng xin đeo theo mạn thuyền.
Vào vườn xem khỉ hái hoa
Xem voi đánh sáp xem gà nhuộm răng
Xuống sông xem cá đấu roi
Xem tôm quần thảo xem trai trở mình
Bao giờ cho chuối có cành
Cho sung có nụ cho hành có hoa
Bao giờ cho khỉ đeo hoa
Cho voi đánh sáp cho gà nhuộm răng
Trăm năm ai chớ phụ ai
Chỉ thêu nên gấm, sắt mài thành kim
Trên trời biết mấy thứ chim
Đã loan với phụng, đừng tìm chì vôi
Trồng trúc xin chớ xén chồi
Thương anh thì chớ đứng ngồi với ai
Trèo lên cây khế nửa ngày (2)
Ai làm chua xót lòng này khế ơi!
Mặt trăng sánh với mặt trời
Sao hôm sánh với sao mai chằng chằng.
Mình ơi có nhớ ta chăng?
Ta như sao vượt chờ trăng giữa trời.