Giữ gìn bờ cõi cho ai,
Áo xiêm, mão, mãng, cân đai đâu rồi,
Khoác ngoài chiếc áo tả tơi,
Đầu đội một chiếc nón cời te tua,
Tháng ngày dãi nắng dầm mưa,
Quản bao khó nhọc, lộc vua được gì
Mình rằng mình chỉ lấy ta
Để ta bán cửa bán nhà ta theo.
Còn một cái cối đâm bèo
Để ta bán nốt ta theo cô mình,
Một mai đã bén duyên tình,
Cô mình lại bán cột đình theo ta
Chị bảo tôi lấy làm Hai
Suốt một đêm dài chị nói vân vi
Nhà chị chẳng thiếu thứ chi
Muốn mặc của gì chị sắm cho ngay
Bây giờ chị gọi: bớ Hai!
Mau mau trở dậy thái khoai đâm bèo
Thưa chị: cám bã còn nhiều
Rau khoai em thái từ chiều hôm qua
Xin chị cứ ở trong nhà
Nồi cơm ấm nước đã là có em
Đêm đêm chị nổi cơn ghen
Chị phá bức thuận, chị len mình vào
Tay chị cầm một con dao
Chị nổi máu hồng bào, nhà cửa tan hoang
Hầm hầm mặt đỏ như vang
Chị la, năm bảy xã làng đổ ra
Giàu chi anh mà đòi chính chính, hầu hầu
Hôm qua đi ngang cửa ngõ, thấy anh ăn bát canh bầu thế cơm
– Anh thường ăn cháo gà, cháo vịt, cháo thịt bồ câu
Hôm qua trời nắng anh ăn bát canh bầu cho mát răng
Vái ông Địa, vía ông Đàng
Cho con mà thi đỗ ông Trạng
Con về làng cúng heo.
Cái da, con cho dân nghèo
Cái mình, con xẻ nửa, treo ngang nóc nhà.
Rước ông rồi lại rước bà
Còn cái Thủ này, con tạ cúng ông!
Người ta sang sông
Em cũng xách nón sang sông
Người ta sang sông tiếng vợ tiếng chồng
Em sang sông thì xách nón về không
Trước thẹn thùng với bạn, sau luống công ông lái
Người ta mộ lính tòng chinh
Sao anh không suy nghĩ lại tự mình ra đi
Nước người ta giặc giã loạn ly
Anh đem thân đi đỡ đạn kẻ khi người cười
Rủi bỏ xương ở đất nước người
Để mẹ cha con vợ suốt đời đơn côi.
O tròn như quả trứng gà,
Ô (â, ê) thời đội nón, ơ (ư) thời móc câu
Dấu khăn, giống khăn đội đầu (ă = á)
Cả ba "dấu chữ", thuộc làu, chẳng quên...
(Có bản khác: Ô (â, ê) thời đội mũ, ơ (ư) thời có râu)
Ông Ninh Ông Nang
Ông ra đầu làng ông gặp ông Ninh
Ông Nang ông Ninh
Ông ra đầu đình ông gặp ông Nang
1
Ông Nỉnh ông Ninh, ông ra đầu đình
Ông gặp ông Nảng ông Nang
Ông Nảng ông Nang, ông ra đầu làng
Ông gặp ông Nỉnh ông Ninh
2
Ông Nỉnh ông Ninh
Ông ra đầu đình
Ông gặp ông Nang
Ông Nảng ông Nang
Ông ra đầu làng
Ông gặp ông Ninh
3
Ông Nỉnh ông Ninh
Ông ra đầu đình
Ông gặp ông Nảng ông Nang
Ông Nảng ông Nang
Ông ra đầu làng
Ông gặp ông Nỉnh ông Ninh
4
Ông Lỉnh ông Linh,
Ông ra đầu đình ông gặp ông Lang.
Ông Lảng ông Lang,
Ông ra đầu làng ông gặp ông Linh.
5
Ông Lảng ông Lang
Ra đứng đầu làng lại gặp ông Linh
Ông Lỉnh ông Linh
Ra đứng đầu đình
lại gặp ông Lang
Ông Lảng ông Lang …
(5 bài Đồng dao ông Ninh ông Nang)
Đánh thẻ hay đánh chuyền : (Bài 2)
Bài ca (vè) đánh thẻ:
Que mốt (nhặt 1 que)
Que mai (nhặt tiếp 1 que và nắm lại trong tay cho đến hết bàn)
Cái cò
Nỏ năng
Con khăng
Hòn chắt
Nhấm nha
Nhấm nhắt
Quạ bắt
Sang bàn đôi (rải lại ra chân)
Đôi tôi (nhặt 2 que)
Đôi chị
Đôi cái bị
Đôi cành hoa
Đôi sang ba
Rải bàn ba (rải que lại ra chân)
Ba quả cà
Ba quả táo
Ba lá gáo
Một sang tư
Rải bàn tư (rải lại que)
Tư củ từ
Tư củ cải
Hai sang năm
Rải bàn năm (rải lại que)
Năm còn năm
Năm sang sáu
Rải bàn sáu (rải lại que)
Sáu củ ấu
Bốn sang bảy
Rải bàn bảy (rải lại que)
Bảy lìa ba
Ba sang tám
Rải bàn tám (rải lại que)
Tám hai lìa
Hai sang chín
Rải bàn chín (rải lại que)
Chín lìa một
Một sang mười
Ngả năm mươi (đặt xuống 5 que)
Mười vơ cả (lại nhặt lên)
Ngả xuống đất (đặt cả 10 que xuống)
Cất lên tay (nhặt cả lên)
Xoay ống nhổ (quay cả cụm que)
Đổ tay chuyền
Chuyền chuyền một (xoay một vòng que trên hai tay)
Một đôi
Chuyền chuyền hai
Hai đôi
Chuyền chuyền ba
Ba đôi
Chuyền chuyền bốn
Bốn đôi
Chuyền chuyền năm
Năm đôi
Đầu quạ (Bắt đầu thả từng que xuống chân)
Quá giang
Sang sông
Về đò
Cò nhảy
Gãy cây
Mây leo
Bèo trôi
Ổi xanh
Hành bóc
Trứng đỏ lòng (quơ 2 que lên một lần)
Tôm cong đít vịt
Vào làng xin thịt
Ra làng xin xôi
Anh chị em ơi, cho tôi vét bàn thiên hạ.
Cách chơi: Cần hai hoặc vài người. Bó đũa gồm 10 đũa hoặc 10 que tre vót tròn, nhỏ bằng que kem, dài 20cm và một hòn cái (hòn cuội tròn hoặc trái banh Tennis).
Người chơi ngồi duỗi một chân, rải bó đũa dọc theo ống chân, vừa đọc một câu, vừa
Phi đế phi bá
Quyền khuynh thiên hạ
Nhị bách dư niên
Tiêu tường khởi vạ
(Chẳng đế, chẳng bá
Quyền khuynh thiên hạ
Hơn hai trăm năm
Trong nhà dấy vạ)
(Lịch sử)
Xỉa cá mè đè cá chép
Tay nào đẹp thì đi bẻ ngô
Tay nào to thì đi dỡ củ
Tay nào nhỏ thì hái đậu đen
Tay lọ lem ê xấu xấu xấu
Mau đi về ngay rửa tay cho sạch.
(Hoặc: Tay lọ lem, Ở nhà mà rửa)
Tôm rằn lột vỏ bỏ đuôi
Lúa gie An Cựu mà nuôi mẹ già
Mẹ già là mẹ già anh
Em về bảo dưỡng cá canh cho thường
Mẹ già như chuối ba hương
Như xôi nếp một như đường mía lau
Chiều chiều lại nhớ chiều chiều
Nhớ nồi cơm nguội, nhớ siêu nước chè
Nhớ hồi lên ngựa xuống xe
Nhớ bát nước chè, nhớ tộ đường non
Cá mòi, cá nục y con
Thịt heo y khúc lòng còn ước mơ
Nhớ khi rau muống bò bờ
Nhớ khi con nhện giăng tơ mới vào
Nhớ lê, nhớ lựu, nhớ đào
Đêm nằm tơ tưởng, chiêm bao mơ màng
Trông đò chẳng thấy đò sang
Cầm giằng quên gặt, nhớ đến nghĩa nàng, nàng ơi!
Cái cò đi đón cơn mưa,
Tối tăm mờ mịt ai đưa cò về.
Cò về đến gốc cây đề,
Giương cung anh bắn, cò về làm chi.
Cò về thăm bác, thăm dì,
Thăm cô xứ bắc, thăm dì xứ đông.
Quả gì lắm cạnh nhiều khe?
Quả gì lắm cạnh nhiều khe?
Quả gì nứt nẻ như đe thợ rào?
Quả gì kẻ ước người ao?
Quả gì tốt đẹp như sao trên trời?
Quả gì ăn đủ năm mùi?
Quả gì to lớn có người ở trong?
Quả gì thích chữ chạm rồng?
Quả gì cùi trắng nước trong hỡi nàng?
Quả gì da nó vàng vàng?
Quả gì lăn lóc ở đường cái đi?
Quả gì da nó xù xì?
Quả gì tháng bảy ta thì đem phơi?
Quả gì nhiều ngón nàng ơi?
Quả gì ta để hành ngơi trong nhà?
Quả gì kính mẹ kính cha?
Quả gì làm lễ cưới ta với nàng?
– Quả khế lắm cạnh nhiều khe
Quả na nứt nẻ như đe thợ rào
Quả mơ kẻ ước người ao
Quả mận tốt đẹp như sao trên trời
Quả lê ăn đủ năm mùi
Quả động to lớn có người ở trong
Quả chuông thích chữ chạm rồng
Quả dừa cùi trắng nước trong đó chàng
Quả thị da nó vàng vàng
Quả đa lăn lóc ở đường cái đi
Dưa chuột da nó xù xì
Quả mít tháng bảy ta thì đem phơi
Phật thủ nhiều ngón chàng ơi
Thanh yên ta để hành ngơi trong nhà
Quả hồng thờ mẹ kính cha
Quả cau làm lễ cưới ta với mình
Lẳng lặng mà nghe
Bánh đứng đầu vè
Ðó là bánh tổ
Cái mặt nhiều lỗ
Là bánh tàn ong
Ðể nó không đồng
Ðó là bánh tráng
Ngồi lại đầy ván
Nó là bánh quy
Sai không chịu đi
Ðó là bánh bàng
Trên đỏ dưới vàng
Là bánh da lợn
Mây kéo dờn dợn
Là bánh da trời
Ăn không dám mời
Nó là bánh ít
Băng rừng băng rít
Ðó là bánh men
Thấy mặt là khen
Nó là xôi vị
Nhiều nhân nhiều nhị
Là bánh trung thu
Vô lửa nổi u
Ðó là bánh phồng
Ðem thả giữa dòng
Ðó là bánh neo
Ra nắng dẻo queo
Ðó là bánh sáp
Không ai dám xáp
Ðó là bánh xe,
Xỏ lại tréo que
Ðó là bánh rế
Ăn rồi còn ế
Ðó là bánh dừa
Ăn không có chừa
Ðó là bánh tiêu
Ðể lâu nó thiu
Vốn là bánh ướt
Chưa ăn giấu trước
Nó là bánh cam
Bỏ vô khám giam
Ðó là bánh còng
Ôm ấp vào lòng
Nó là bánh kẹp
Xem coi thật đẹp
Ðó là bánh chưng
Chồng nói mới ưng
Ðó là bánh hỏi
Ðêm nằm mệt mỏi
Ðó là bánh canh
Kéo níu từng khoanh
Ấy là bánh tét
Ráp lại từng nét
Nó là bánh gừng
Bước lên có từng
Ðó là bánh cấp
Nằm ngủ dưới thấp
Là bánh hạ nhân
Mình nó trợt trơn
Ấy là bánh lọt
Ăn thơm mà ngọt
Là bánh hoa viên
Ăn khỏi trả tiền
Ðó là bánh bao
Ðem liệng đàng sau
Là bánh quai vạc
Trắng trong như bạc
Là bánh xu xê
Mặt tràng ê hề
Ðó là bánh bún
Mình đen lốm đốm
Là bánh hạt mè
Thấy ai cũng kè
Ðó là bánh dập
Người thích mặt chắc
Ðó là bánh dày
Nói nghe rất hay
Ðó là bánh mật
Bụng no ấm cật
Ðó là bánh âm
Mình mẩy trắng trong
Là bánh bột lọc
Ai cũng mời mọc
Là cái bánh trôi
Ðứng không thấy vui
Ðó là bánh bò
Nằm cứ co ro
Ðó là bánh cuốn
Cái gì cũng muốn
Nó là bánh đa
Dứt hoài không ra
Nó là bánh dẻo
Nổi trôi khắp nẻo
Ðó là bánh bèo
Giàu mãi không nghèo
Chính là bánh khoái
Ðược người ưu đãi
Là bánh phồng phềnh
Nhẹ mỏng và mềm
Ðó là bánh cốm
Áo quần lốm đốm
Nó là bánh gai
Một giống như hai
Chính là bánh đúc
Tròn cho một cục
Ðó là bánh vo
Ăn hoài không no
Ðó là bánh vẽ
Dùng cho lính trẻ
Là bánh chè lam
Ăn uống tham lam
Ðó là bánh ú
Ði mấy không đủ
Ðó là bánh giò
Từng đoạn quanh co
Ðó là bánh khúc…
(Vè bánh trái (II))
Một ngón tay nhúc nhích này/ một ngón tay nhúc nhích này
Một ngón tay nhúc nhích cũng đủ cho ta vui vầy…
Hai ngón tay nhúc nhích này/ hai ngón tay nhúc nhích này!
Hai ngón tay nhúc nhích cũng đủ cho ta vui vầy!
Một ông sao sáng
Hai ông sáng sao
Ba ông sao sáng
Bốn ông sáng sao
Năm ông sao sáng
Sáu ông sáng sao
Bảy ông sao sáng
Tám ông sáng sao
Chín ông sao sáng
Mười ông sáng sao.
Ai Làm Gì Đó
Khù khà khù khò
Ai làm gì đó?
A ! Là chú chó
Đang ngủ khò khò
Cút ca cút kít
Ai làm gì đó?
A! Là chuột chít
Dùng răng cắn gỗ
Hí hí ha ha
Ai làm gì đó?
A ! Ra là bé
Đang cười rất to.
Con cua mà có hai càng
Đầu, tai không có bò ngang cả đời
Con cá mà có cái đuôi
Hai vây ve vẩy nó bơi rất tài
Con rùa mà có cái mai
Cái cổ thụt ngắn, thụt dài vào ra
Con voi mà có hai ngà
Cái vòi nó cuốn đổ nhà, đổ cây
Con chim mà có cánh bay
Bay cùng Nam, Bắc, Đông, Tây tỏ tường.
Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông.
Núi cao, biển rộng mênh mông,
Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi.
Trời mưa , Trời gió .
Trời mưa Trời gió !...
Mang vó ra ao
Được con cá nào
Về xào con nấy
Được con cá này
Thì để phần cha
Được con rô bé
Thì để phần mẹ
Được con cá bè
Thì để phần em
Trời mưa , Trời gió ! ...
Mang vó ra ao ...
Ngỗng ta không chịu học
Lại khoe biết chữ rồi
Khi bị đưa sách ngược
Ngỗng cứ tưởng là xuôi
Cứ giả vờ đọc nhẩm
Làm vịt con tức cười !
Vịt con khuyên một hồi
Ngỗng ngỗng ơi học ! học ! ...
Ngỗng ngỗng ơi ! học thôi
Sợi chỉ buộc chằng
Ngày gió đêm giăng
Cất mình bổng tít
Trên cao mờ mịt
Dưới rộng mênh mang
Sông trắng đất vàng
Rừng xanh núi đỏ
Trông vời đây đó
Xiết mấy tỏ tường...
Nếu chẳng tơ vương
Mắt còn rộng nữa
(Thả diều)
Mời bạn lại đây
Tay nắm chặt tay
Đứng thành vòng rộng
Chuột luồn lỗ nhỏ
Chạy thẳng chạy mau
Mèo đuổi theo sau
Chuột cố chạy mau
Trốn đâu cho thoát
Thế rồi chú chuột
Lại sắm vai mèo
Co cẳng chạy theo
Chú mèo hóa chuột
(Chơi trò mèo chuột)
Chích choè ! chích choè ! ...
Mày hót tao nghe !
Mày ru tao ngủ !
Tao ngủ cho say !
Mẹ tao đi chợ Tây .
Mẹ tao đi chợ Đông .
Mua về cho tao ba quả hồng .
Tao cho chích choè một quả .
Chích choè ! chích choè này !
Chích choè ! chích choè !
(Con chim Chích Chòe)
Vòng vòng cô Nhện vòng vòng !
Vòng vòng cô Nhện vòng quanh !
Kéo tơ mà dệt lưới
Chăm làm và khéo đẹp !
Chăm làm và khéo tay !
Vo ve ! chú muỗi vo ve !
Mắc vào lưới Nhện ! ...muỗi nằm rên la ! ...
Nhện ơi ! Nhện thả tôi ra !
Nhện ơi ! Nhện bắt tôi chi ?
Mi là gian ác !
Mi hại bao người thì chớ hòng ra đây ! hừm !
Cái đồ muỗi ranh !
(Cô Nhện))
Con chim chích chòe/ nó kêu chích chòe
Nó đậu cành chanh/ nó kêu chích chòe
Tôi ném hòn sành/ nó quay lông lốc
Tôi làm một chốc/ được ba mâm đầy
Ông thầy ăn một/ bà cốt ăn hai
Cái đầu cái tai/ đem về biếu chúa
Chúa hỏi chim gì? – Là con chim chích chòe!
Nó kêu chích chòe/ nó đậu cành chanh …
Bài đồng dao có nhạc trong Nam lời hát như sau:
Con chim manh manh/ nó đậu cây chanh
Tôi vác miểng sành/ tôi liệng nó chết
Tôi làm được bảy mâm/ tôi dâng cho ông một mâm
Tôi dâng cho bà một đĩa/ bà hỏi tôi con chim gì?
Tôi nói con chim manh manh …
Cô Chiểu cô Chiêu/ cô qua cầu Kiều/ cô gặp cô Thỏa cô Thoa
Cô Thỏa cô Thoa/ cô qua vườn cà/ cô gặp cô Chiểu cô Chiêu
Thoa Chiêu cầu Kiều/ và Chiêu Thoa vườn cà
Rồi Thoa Chiêu cầu Kiều/ rồi Chiêu Thoa vườn cà
Chiêu Thoa cầu Kiều/ Chiêu Thoa
Thoa Chiêu vườn cà/ Chiêu Thoa
Thoa Chiêu vườn cà.. Thoa
....
Em Thở em Thơ/ em qua hàng dừa/ em gặp em hải em Hai
Em Hải em Hai/ em qua vườn xoài/ em gặp em Thở em Thơ
Thơ Hai vườn xoài/ và Hai Thơ vườn dừa
Rồi Thơ Hai vườn xoài/ và Hai Thơ vườn dừa
Cả Thơ Hai vườn xoài Thơ Hai/ Hai Thơ vườn dừa Thơ Hai
Thơ Hai vườn xoài Thơ …
