Home T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
 
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng B́nh Phan Lâm Phương bên cây bách xanh 500 tuổi.
Những phát hiện chấn động về Phong Nha - Kẻ Bàng
Cập nhật lúc 10h45" , ngày 06/09/2005

Người ta đang kỳ vọng với những phát hiện mới, Phong Nha - Kẻ Bàng sẽ trở thành ngôi nhà chung lưu giữ những ǵ mà nhân loại ngỡ là đă biến mất.

Trung tâm Nghiên cứu khoa học và Cứu hộ động vật hoang dă (TTNC) của Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng (VQG PN-KB) cho chúng tôi hay: Trong một thời gian rất ngắn ở đây liên tiếp phát hiện ra những bí mật của thế giới động, thực vật, gây sốc cho giới nghiên cứu.

Rừng bách xanh núi đá ở độ cao 800m

Chúng tôi lên đường từ sáng sớm. Từ Km 0 của đường 20, qua Hang Tám Cô bi tráng, chúng tôi vượt thêm 21km nữa đến Km 37 th́ dừng lại. Nguyễn Quang Vĩnh - chuyên viên của TTNC - với vai tṛ hướng đạo trong chuyến đi này bảo: "Quần thể bách xanh ở trên núi đá kia".

Vĩnh ngật cổ hết cỡ và đưa tay chỉ. Dăy núi đá vôi mà Vĩnh chỉ, dựng đứng, sừng sững, cao ngút. Làm sao có thể lên trên đó được? Vĩnh trấn an: Nh́n thế thôi, nhưng không đến nỗi quá khó đâu...

Cuộc leo núi khá khó khăn bắt đầu. Nhưng sau gần 1 giờ đồng hồ chúng tôi cũng lên đến đỉnh. Đưa đồng hồ ra đo, mới hay chúng tôi đang ở độ cao 800m so với mực nước biển.

Cảnh trí tuyệt vời đập ngay vào mắt khiến chúng tôi tiêu tan hết mệt mỏi. Mặt trời bừng sáng ngay ở trên đầu và chung quanh ngút ngàn những thân cây cao vút, vỏ màu xám nâu, lá như lá tùng, mọc đối nhau h́nh chữ thập. Chạm tay vào thân, nhơm nhớp dính nhựa cây màu vàng cam, thơm đặc trưng mùi xá xị. Những nhà lâm sinh cùng ồ lên: Bách xanh.

Cả một rừng bách xanh cứ trải dài, trải rộng như vô tận. Những thân bách xanh đường kính 1 - 1,5m, cao từ 20 - 30m, cứ thế ngạo nghễ, cát cứ hầu khắp trên những diện tích của núi đá vôi. Chúng cứ tựa vào nhau gần như san sát. Có những thân cây quá già đă gục ngă theo thời gian, giờ c̣n trơ lơi nhưng vỏ và lá mục của nó lại làm thức ăn nuôi sống cho thế hệ bách xanh kế tiếp.

Giữa trùng trùng núi đá chỉ có bách xanh bám chắc vào đá để tồn tại qua hàng trăm năm. Đó là điều kỳ diệu và hấp dẫn chỉ có ở loài bách xanh núi đá có một không hai này.

Ông Nguyễn Tấn Hiệp - giám đốc Vườn PN-KB - cho hay, ông đă có hơn 2 tháng trời cùng các cán bộ của TTNC và GS.TS V. Averyanov Leonis - chuyên gia hàng đầu về thực vật của Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga - rong ruổi khắp các cánh rừng.

Điều ông coi là phát hiện có ư nghĩa nhất là việc t́m ra quần thể bách xanh núi đá lớn chưa từng thấy này. Ông cho rằng đó là một phát hiện có ư nghĩa toàn cầu. Bởi hiện trên thế giới chỉ có 3 loài bách xanh đă được nhận diện. Việt Nam hiện có một vài cá thể bách xanh núi đất rải rác ở một số tỉnh phía Bắc, nhưng chưa nơi nào có quần thể bách xanh núi đá (Calocedrus rupestris) rộng lớn như thế này. Đây là loài thứ 4, đặc hữu, chỉ có ở PN-KB?…

Theo nhận định của các nhà nghiên cứu, bách xanh được phân bổ trên đỉnh núi đá vôi PN-KB, kéo dài từ Km 27 – Km 40 của đường 20, ước diện tích có khoảng trên 5.000ha. Xét về mặt đông đặc, th́ có khoảng 2500 ha với mật độ 600 cây/ha. Các cây bách xanh ở đây có tuổi từ 500 - 600 năm.

Cũng theo ông Leonis, việc bảo tồn cấp thiết, có hiệu quả quần thể này có thể coi là mục tiêu có tính ưu tiên cao nhất trong chiến lược bảo tồn của Việt Nam. Loài bách xanh núi đá độc đáo này cần được đưa vào sách đỏ của Việt Nam, bởi đây là loài đang có nguy cơ bị tiêu diệt trên phạm vi toàn cầu.

Ông Bùi Ngọc Tú - chi cục phó Chi cục kiểm lâm Quảng B́nh, người cũng có mặt trong chuyến đi này - ngẩn ngơ nh́n rừng bách xanh. Ông thừa nhận, gần một đời làm Kiểm lâm nhưng ông chưa từng được nh́n thấy một rừng bách xanh nào như vậy.

Rồi ông rút túi lấy ra công văn số 3399/VPCP-NN (21/6/2002) và nói trong danh mục đính chính cho Nghị định 48 của Chính phủ th́ bách xanh nằm ở nhóm 2A, quư hiếm, hạn chế khai thác. Nhiều thành viên của TTNC th́ cho rằng quy định đó là nhằm chỉ bách xanh núi đất chứ chắc chắn không phải để chỉ loài bách xanh núi đá bởi chúng vừa mới được phát hiện ở PN-KB.

 

Lan hài tái xuất

Năm lần, bảy lượt chúng tôi muốn tiếp cận cái nơi mà GS.TS V. Averyanov Leonis cùng với các cộng sự Việt Nam đă t́m ra loài Lan hài, mà theo họ là đặc biệt quư hiếm ở ngay giữa rừng PN-KB nhưng đều bị từ chối một cách lịch sự.

Ông Đinh Huy Trí - giám đốc TTNC - thông tin: Lan hài là một phân loài đặc biệt của họ lan. Khi nở, hoa có một cánh ở giữa, h́nh như chiếc hài công chúa, đẹp lộng lẫy và quư phái. Đă từ lâu, Lan hài được coi như một thứ “quốc bảo”.

 Ảnh minh họa

 Lan hài Phong Nha - Kẻ Bàng


Lan hài không những có giá trị lớn về khoa học, thẩm mỹ mà c̣n có giá trị kinh tế cao. Mỗi khi địa chỉ của Lan hài bị phát hiện, lập tức chúng bị các thương lái săn lùng ráo riết và khai thác triệt để cho đến khi không c̣n mầm mống.
 

Ông Cao Xuân Chính - phó GĐ Vườn PN- KB - cho biết: Lần đầu tiên, năm 1922, ở Việt Nam, Lan hài được phát hiện ở vùng rừng gần Nha Trang. Nó lập tức được mang về Pháp trồng thử. Một cuộc săn lùng ráo riết diễn ra ở Khánh Ḥa và bỗng dưng Lan hài biến mất. Dân chơi lan cho rằng nó đă bị tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Họ chỉ c̣n biết nuối tiếc và lưu giữ h́nh bóng Lan hài trong kư ức mà thôi…

Không hiểu sao, năm 1992, nghĩa là 70 năm sau, dân chơi Lan hài bỗng thấy nó xuất hiện trên thị trường nhiều nước ở cả châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Vậy ngoài tự nhiên Lan hài đă mất hẳn? Nhiều người tin như vậy, nhưng ông Leonis th́ không cho là như thế. Ông và các cộng sự của ḿnh lại rong ruổi trên những cánh rừng Việt Nam và năm 1996 ông đă phát hiện thấy Lan hài đang “ngụ” cheo leo trên vách đá Ḥn Giao, cách Nha Trang chừng 50km.

Sau đó ít lâu người ta lại phát hiện Lan hài có mặt ở vùng núi Cao Bằng. Những nhà nghiên cứu đă bảo vệ nó bằng cách không công bố địa điểm phân bổ, nhưng chỉ một thời gian rất ngắn sau đó giới buôn lan chuyên nghiệp đă ḍ t́m ra địa điểm và Lan hài lại một lần nữa biến mất khỏi Cao Bằng…

Cũng 10 năm nay không thấy Lan hài xuất hiện trên thị trường. IUCN (Hiệp hội Bảo vệ Thiên nhiên Thế giới) năm 1996, đă xếp Lan hài là loài đang đứng trước nguy cơ diệt vong rất cao (tuyệt chủng trong tương lai gần).

Ông Leonis và các cộng sự đă t́m thấy Lan hài ở giữa rừng PN-KB. Không chỉ một loài Lan hài chung chung mà có đến 3 loài: Lan hài xanh (Paphiopedilum malipoense), Lan hài xoắn (Paphiopedilum dianthum), Lan hài đốm (Paphiopedilum concolor)…

Ông Nguyễn Tấn Hiệp coi việc phát hiện ra loài Lan hài ở khu Vườn Quốc gia nơi ông làm giám đốc là niềm kiêu hănh của Di sản thiên nhiên thế giới với toàn cầu.

Ông Leonis gợi ư, nên đẩy nhanh việc nghiên cứu, thử nghiệm từ hạt, chồi, gen để nhân giống loài lan này với số lượng lớn để bán ra thị trường. Khi làm được điều đó th́ việc lén lút khai thác trái phép loài lan này trong tự nhiên sẽ chẳng c̣n mấy ư nghĩa.

Dự án nhân giống lan hài đă cho những tín hiệu khả quan. Trung tâm đă tách 11 mẫu con từ 9 mẫu gốc hài xanh; 1 mẫu con từ 1 mẫu gốc hài xoăn; 10 mẫu con từ 6 mẫu gốc hài đốm. Đến thời điểm này các mẫu con đang sinh trưởng và phát triển b́nh thường…

 

Phát hiện những loài voọc từ lâu không thấy trên thế giới

 

Cách đây ít lâu, khi mà Vườn PN-KB chưa được công nhận là Di sản thiên nhiên thế giới, chúng tôi đă nghe thông tin, các nhà nghiên cứu về động vật vừa phát hiện ở đây đang hiện hữu một loài voọc lạ. Họ phát hiện ra nó không phải từ ở trong rừng mà từ trong nhà dân tận măi ngoài... Hà Tĩnh.

Hỏi người đang nuôi con voọc kia th́ được cho hay rằng họ đă mua nó ở vùng rừng PN-KB để về chuẩn bị... nấu cao. Các nhà khoa học sửng sốt, bởi đă từ lâu lắm rồi loài này đă không c̣n t́m thấy trên toàn cầu.

Họ nhận diện, mô tả và đặt tên cho nó là Voọc Hà Tĩnh. Hiện giờ trên thế giới chỉ c̣n gặp loài voọc này ở PN-KB.

Đoàn nghiên cứu đă nằm lại vùng núi Phù Minh- Minh Hóa, một vùng mà trong dự án ban đầu thiết lập được đưa vào Khu Bảo tồn PN-KB, gần 2 tháng trời và họ đă phải gióng lên hồi chuông cảnh báo khẩn cấp đối với bộ linh trưởng.

Những số liệu mà đoàn nghiên cứu này đưa ra khiến cho giới khoa học giật ḿnh. Chỉ riêng vùng này thôi, hàng năm đă săn bắt và đem bán đến 11 tấn khỉ ép khô (7-8kg tươi được một kg khô). Điều đó cũng khẳng định rằng, vùng đệm này của PN-KB là vương quốc của loài linh trưởng.

Voọc Hà Tĩnh vừa được phát hiện chưa lâu th́ các nhà động vật học lại tiếp nhận thêm một thông tin chấn động. Tại PN-KB vừa phát hiện một loài động vật thuộc bộ linh trưởng mà sách đỏ thế giới chưa hề ghi nhận.

Các nhà nghiên cứu tạm xếp nó vào phân loài Voọc đen ebenus (Voọc đen tuyền). Loài này thường xuất hiện nhỏ lẻ ở những cánh rừng hỗn giao trên núi đá vôi vùng Ba Đậu (PN-KB)...FFI (Tổ chức bảo tồn động vật hoang dă thế giới) mới đây đă đánh giá rất cao về sự đa dạng các loài linh trưởng ở đây.

Trong 10 loài linh trưởng có mặt tại đây th́ đă có 4 loài được xếp vào cấp nguy cấp trên phạm vi toàn cầu. Đó là Vượn đen má trắng, Voọc đen tuyền, Voọc ngũ sắc và Voọc Hà Tĩnh.

 

Những phát hiện gây kinh ngạc khác

Bẵng đi một thời gian, những cuộc nghiên cứu, thám sát PN-KB thưa dần. Những điều kỳ diệu của thiên nhiên hoang dă nơi đây vẫn đang là điều bí ẩn, cho đến khi PN-KB được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên thế giới.

Một trung tâm nghiên cứu khoa học và cứu hộ động vật hoang dă đă được h́nh thành và nó đă trở thành đầu mối thu hút các nhà nghiên cứu động, thực vật đến đây vén những bức màn bí ẩn...

Chưa hết, các nhà khoa học về động, thực vật trong và ngoài nước gồm Hồ Thị Thu Cúc, Nguyễn Văn Tiến, Bùi Ngọc Thành và 2 chuyên gia người Nga là A.Ryabov, Nicolai Lorlov sau một thời gian nằm rừng đă không khỏi kinh ngạc khi phát hiện ra 3 loài ḅ sát có ư nghĩa toàn cầu.

Đó là tắc kè Phong Nha, rắn lục đầu sừng và rắn lục Trường Sơn. Tắc kè Phong Nha, cũng là loài mới phát hiện, trên thế giới không ở đâu có ngoài PN-KB.

 Ảnh minh họa

 Rắn lục đầu sừng


Để bảo tồn một cách bền vững loài tắc kè “độc nhất vô nhị” này, trong một chương tŕnh hợp tác giữa Vườn PN-KB và Vườn thú Cologne của Đức, trứng tắc kè Phong Nha đă được lấy mang sang Đức và đă ấp nở nhân tạo thành công...

C̣n loài rắn lục đầu sừng

C̣n loài rắn lục đầu sừng, người ta ngỡ nó đă biến mất trên phạm vi toàn cầu cách đây 50 năm. Đây là loại rắn cực độc, có giá trị dược liệu cao. Có lẽ v́ thế nên nó bị truy sát một cách ráo riết đến mức ngỡ đă tuyệt chủng.

C̣n loài rắn lục Trường Sơn được các nhà nghiên cứu coi nó như là một “biệt loài” ngoài danh mục 3000 loài rắn hiện có trên thế giới...

Thêm một chi tiết thú vị về “Đệ nhất viên” PN-KB là trong năm 2004, Việt Nam công bố phát hiện 144 loài lưỡng cư th́ ở PN-KB chiếm... 144 loài.

Tiến sỹ Andrei Kouznelsov, chuyên gia nghiên cứu về động thực vật của Nga, trước những phát hiện liên tục mới trên đă “cảm khái” rằng: Trong mấy chục năm làm việc của ḿnh ở châu Á, chưa thấy nơi nào như nơi này.

Cứ mỗi bước chân vào rừng lại thêm một khám phá kinh ngạc, ngỡ ngàng. Tất cả đều là những khám phá vào hàng bậc nhất trong cuộc đời nghiên cứu khoa học của tôi...

 Ảnh minh họa

 Tắc kè Phong Nha


Khép lại bài viết này khi hổ đă xuất hiện trên đỉnh núi U Ḅ. Khi ḅ tót đă ra ăn chung với ḅ dân bản thành bầy đàn ở Kim Thủy, Xuân Trạch. Khi khỉ, vượn, voọc đă chí chóe ngay trên đầu người khi vào vùng sinh thái...
 

Những tín hiệu vui ấy cùng những phát hiện chấn động kia càng khẳng định thêm rằng Di sản TNTG Phong Nha-Kẻ Bàng là mái nhà chung của muôn loài. Để mái nhà chung luôn b́nh yên và an toàn, điều đó phụ thuộc vào thái độ, ư thức trách nhiệm của người dân vùng Di sản.

Nhưng muốn có được điều đó, rất cần một tư duy quản lư, một chiến lược bảo tồn, và cả những dự án đầu tư để con người sống ổn định, ấm no giữa thiên nhiên hoang dă.

 

 
 

Hải Yến - (Theo TPO)

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 10/19/17